Vaak worden er bestrijdingsmiddelen gebruikt bij de teelt van groente en fruit, omdat planten gevoelig zijn voor schimmels, ziekten, plaaginsecten of onkruid. En bestrijdingsmiddelen die plaaginsecten doden zijn soms ook schadelijk voor nuttige insecten, zoals bijen. Ook kunnen de middelen in het grond- of oppervlaktewater terechtkomen, waardoor drinkwaterbedrijven moeite hebben met de zuivering. Ecosystemen worden verzwakt door de blootstelling aan giftige stoffen.
Natuur & Milieu en Albert Heijn hebben een gezamenlijk doel, namelijk het gebruiken van steeds minder bestrijdingsmiddelen. Samen met de telers van Albert Heijn en andere ketenpartners gaan we ervoor zorgen dat de meest schadelijke middelen zo min mogelijk worden gebruikt, met als doel om de belasting van het milieu zoveel mogelijk te verlagen. Dat doen we in drie fases:
Fase 1
In de eerste fase van dit project gaan we in kaart brengen welke bestrijdingsmiddelen er nu worden gebruikt in gewassen voor AH. Sommige gewassen zijn vrij ‘schoon’ en worden geteeld met weinig of geen heel schadelijke middelen. Voor sommige gewassen worden echter wel schadelijke middelen gebruikt. Op basis daarvan inventariseren we waar de knelpunten liggen. Welke gewassen gebruiken schadelijke middelen? En hoeveel bestrijdingsmiddelen worden er eigenlijk gebruikt?
Fase 2
In de tweede fase gaan we de knelpunten proberen op te lossen: hoe kunnen we telen zonder het gebruik van (zeer) schadelijke middelen? Dit is voor de telers een grote uitdaging. We willen immers geen oogst verliezen en daarmee voedsel verspillen. Daarom gaan we experimenteren en werken we met de leveranciers van AH aan teeltproeven (pilots) waarin andere vormen van gewasbescherming bij de AH-telers in de praktijk worden getest. Daarbij is aandacht voor bodemvruchtbaarheid, groeiomstandigheden en de inzet van nieuwe technologie. Ook worden externe kennispartijen betrokken, voor advies en ondersteuning.
Fase 3
De pilots zullen gevolgd worden door alle betrokken partijen (telers, leveranciers, AH en N&M). Na afloop worden de resultaten geëvalueerd. Met name effecten op kwaliteit, beschikbaarheid, kosten en opbrengsten zullen worden beoordeeld. We gaan kijken welke pilots geslaagd zijn en welke (nog) niet. Op basis daarvan zal Albert Heijn beslissen in hoeverre de pilots worden uitgerold onder andere telers en welke maatregelen uit de pilots direct doorgevoerd kunnen worden in de teelt. Dit leidt tot ambitieuze maar ook haalbare doelen voor de telers van Albert Heijn.
Resultaat
De haalbare resultaten uit het experiment zullen worden vertaald naar beleid van Albert Heijn. Doordat er door dit project minder schadelijke bestrijdingsmiddelen zullen worden gebruikt, zal de productie dus duurzamer worden. Hierdoor werken wij aan een toekomstgerichte teelt van groente en fruit.
En hoe zit het met biologische teelt?
Wij zien graag dat de verkoop van biologische producten toeneemt. Binnen deze samenwerking heeft N&M met AH afgesproken dat het aantal biologische producten dat verkrijgbaar is bij Albert Heijn, zal worden verhoogd.
Update: tussentijdse resultaten 2018
De eerste resultaten uit de pilots stemmen hoopvol: bij veel van de gewassen blijkt een andere teeltmethode goed mogelijk. Ruim een kwart van de Nederlandse gewassen in het groente- en fruitschap van Albert Heijn kan goed geteeld worden zonder gebruik van de 27 meest schadelijke bestrijdingsmiddelen. In 2017 zijn bij 17 van de in totaal 49 Nederlandse gewassen in het groente- en fruitschap pilots uitgevoerd. Bij aardbei, komkommer, paprika, prei, sperzieboon, tomaat, ui, peen en selderij bleek de pilot geslaagd en kan het gebruik van de schadelijke middelen worden weggelaten. Bij courgette, rucola, boerenkool, chinese kool en sperzieboon bleek een pilot niet nodig: daarbij werden de 27 meest schadelijke middelen al niet gebruikt. Lees hier de uitgebreide tussentijdse onderzoeksresultaten van de pilots, of bekijk dit filmpje van Albert Heijn.
