Ga terugHome      Thema’s      Circulaire economie      Minder afval      Repareren van elektrische apparaten
Tips

Repareren van elektrische apparaten

Portretfoto Mark de Jongh
Mark de Jongh
Wat doe je als je koffiezetapparaat of stofzuiger kapot is? Bijna driekwart van de Nederlanders gooit een kapot apparaat weg en vervangt het door een nieuw exemplaar, terwijl de meeste apparaten nog goed te repareren zijn. Zonde, want repareren is meestal beter omdat er minder energie en grondstoffen nodig zijn dan voor nieuwe producten.
man zit achter werktafel en repareert kapotte apparaten

Het is verleidelijk om als iets stuk is meteen naar de winkel te gaan of op internet te zoeken naar een vervanger. Maar de waarde van een product in grondstoffen en productiekosten is veel hoger dan wat wij ervoor betalen. Bij de productie van nieuwe apparaten komt onder andere het broeikasgas CO2 vrij, net als bij het vervoer naar jouw voordeur of de winkel.  Repareren is de slimste oplossing. Jij hebt weer plezier van je apparaat, het milieu wordt een beetje ontzien én het scheelt ook nog eens in je portemonnee als je zelf (of met de hulp van een vrijwilliger) aan de slag gaat.

man en vrouw met gereedschap

Apparaten onderhouden

Veel problemen zijn het gevolg van slecht onderhoud: stofvrij maken, schoonmaken, ontkalken, smeren en aandraaien. Het goed onderhouden van je apparaten is essentieel voor een langere levensduur.

De meeste apparaten houden niet van stof. Zelfs een stofzuiger niet! Maak daarom je spullen regelmatig schoon en stofvrij. Zo branden motortjes van bijvoorbeeld föhns minder snel door. Vervang niet alleen de stofzak van je stofzuiger, maar ook de filters als deze vol zitten. Ontkalk waterkokers en koffiezetapparaten eens in de paar weken met citroensap en water. Zo duurt het minder lang voordat het water warm is (energiebesparend) én is de kans kleiner dat deze apparaten kapotgaan door kalk.

In de gebruiksaanwijzing staat per product hoe je deze het beste onderhoudt. De meeste handleidingen zijn gelukkig ook online te vinden. Zoek je koelkast, oven, stofzuiger of koffiezetapparaat bijvoorbeeld eens op: handleidingkwijt.com of gebruikershandleiding.com.

Repareren van apparaten

De eerste stap op weg naar een circulaire economie is om kapotte spullen te repareren in plaats van weg te gooien en te vervangen.
Bekijk eerst goed of het apparaat écht is gesneuveld. Soms zit er een knopje vast, of is alleen een klein onderdeel stuk. Zoek de gebruiksaanwijzing voor tips.

Apparaten die het niet meer doen, zijn niet meteen waardeloos. Integendeel! Vaak kun je ze zelf met een kleine reparatie nieuw leven inblazen. Repareren is in veel gevallen veel beter, omdat de productie van een nieuw apparaat energie en grondstoffen kost en milieuvervuiling veroorzaakt. Dat geldt dan weer niet voor sommige energievreters, zoals oude koelkasten en wasmachines. Kapotte koelkasten en vriezers met label A++ of lager kun je namelijk beter vervangen voor een nieuw exemplaar. Energieslurpende wasmachines met een D-label of lager kan je beter naar de milieustraat brengen als ze   stoppen en een zuinige, nieuwe aanschaffen. Net als vaatwassers met label B of lager.

Let op: Sinds 2021 hebben veel elektrische apparaten een nieuw energielabel. Het oude label liep van A+++ tot D, het nieuwe van A tot G. Wat voorheen labelklasse A+++ was, komt in het nieuwe energielabel overeen met labelklasse B, C of zelfs D of E. Lees meer over de vernieuwde labels op de website van Milieu Centraal.

Zelf repareren

Als je het apparaat openschroeft om de soldering op de printplaat even aan te passen, heb je onze tips helemaal niet nodig. In dit geval komt repareren dan ook neer op onderzoeken wat er kapot is, en vervolgens het kapotte onderdeel vervangen. Onderdelen van apparaten zijn vaak te koop via internet bij speciale onderdelenwinkels en bij fabrikanten. Verder staat het internet vol met instructievideo’s. Of neem eens een kijkje op websites als Fixpart, iFixit of Fixje.

De eerste stap is om te kijken naar het apparaat en te achterhalen wat er kapot is. Soms is er een onderdeel gebroken of gebarsten, of zie je roestplekken. Als je weet wat er kapot is, kan je dat onderdeel heel makkelijk bestellen en zelf vervangen. Het is slim om eerst te kijken of alle draadjes goed vastzitten bij de zogenaamde contactpunten, de koperkleurige vlakjes. Die heb je zo weer vastgezet. Ook het schoonmaken van deze contactpunten en insmeren met een contactspray helpt.

Zelf jouw apparaat repareren: hoe doe je dat?

Pak de handleiding erbij

Wie wat bewaart heeft wat, maar ook als je de handleiding niet meer in huis hebt, kun je hem online er even bij zoeken. Zoek online naar je product en het model dat jij hebt, dan heb je de handleiding zo opgezocht. Je kunt ook speciale reparatiehandleidingen opzoeken, zoals hierboven omschreven zijn er verschillende websites die stappenplannen aanbieden om jouw eigen smartphone of andere apparaten te repareren.

Bekijk handige filmpjes op YouTube

Gelukkig zijn er heel handige mensen die hun complete reparatieklusjes hebben gefilmd, zodat jij er zelf ook mee aan de slag kan. Ga er op een vrije avond of dag eens goed voor zitten, pak de video, zorg dat je het juiste gereedschap geleend hebt en je kunt aan de slag met de reparatie!

Vraag advies bij vrienden of kennissen

Er is vast iemand in jouw omgeving die handiger is dan je denkt. Doe daarom eens een oproepje bij collega’s of in de buurt-app en vraag om advies voor ouw kapotte apparaat. Voor je het weet heb je een kant-en-klaar stappenplan om jouw fiets, favoriete trui of tuintafel te repareren.

Vraag advies op social media

De vorige tip kun je ook iets breder toepassen. Zit er toch echt geen handige persoon in jouw directe netwerk? Dan zijn social media hartstikke nuttig om handige mensen te bereiken. Doe een openbare uitvraag op jouw favoriete socialmediaplatform en wacht even af op een reactie. Er ligt altijd wel een handig persoon op de loer die je graag op weg helpt.

Samen repareren

Kom je er niet helemaal uit, of heb je twee linkerhanden? Je kunt hulp krijgen bij een Repair Café in de buurt. Ook als je niet het geschikte gereedschap hebt, kun je langs het Repair Café. Dit zijn bijeenkomsten waar vrijwilligers met de kennis en vaardigheden (samen met jou) spullen repareren. Al het gereedschap en materiaal om de reparaties uit te voeren is aanwezig. Bij de Repair Cafés worden van koffiezetapparaten en stofzuigers tot lampen, waterkokers en naaimachines gerepareerd. Zo kun je samen iets goed doen voor jezelf en het klimaat! Zoek een Repair Café bij jou in de buurt, drink een bakkie koffie en repareer je spullen.

Wegbrengen en nieuw apparaat kopen

Is je apparaat niet meer te maken? Kijk voor je een aankoop doet of je potentiële nieuwe aanschaf goed te repareren is. Er zijn een aantal simpele dingen waar je op kunt letten. Geen garanties, maar de kans is dan groter dat je nieuwe aankoop veel langer bij je blijft! Waar kun je op letten? Doe de reparatiecheck!