Oproep: maak een slim belastingstelsel onderdeel van het reageerakkoord

Marjolein Demmers, directeur Natuur & Milieu: ‘Veel ondernemers die duurzamere producten op de markt brengen kunnen nu moeilijk concurreren omdat de prijs van vervuiling niet in veel bestaande producten verdisconteerd is. Dat los je met een eerlijker belastingsysteem op.’ Maria van de Heijden, directeur MVO Nederland: ‘Een toekomstbestendig belastingstelsel maakt arbeid goedkoper en brengt zo de circulaire economie dichterbij’. 

Duurzaam werken lonend maken
Door de productie en consumptie van onnodig vervuilende producten en diensten zijn we in een klimaat-, stikstof- en biodiversiteitscrisis beland. Milieuschade veroorzaken wordt nu echter nauwelijks belast. Met eerlijke belastingen op milieuschade kan duurzaam ondernemen concurrerend worden. Door minder belasting te heffen op werk en juist meer op het gebruik van grondstoffen en het produceren van afval, broeikasgassen en vervuiling, kunnen we bijdragen aan een duurzaam Nederland en tegelijkertijd de druk op vitale beroepen verlichten. De coronacrisis heeft duidelijk gemaakt dat zorgpersoneel, politieagenten, boa’s, leraren en vele anderen die voor Nederland werken van grote waarde zijn. In een slim belastingstelsel profiteert niet alleen het milieu, maar ook deze groep. Door lagere arbeidspremies kunnen de salarissen van vitale beroepen omhoog en de onderbezetting worden aangepakt.

De vervuiler laten betalen voor milieuschade
Natuur & Milieu maakt zich al jaren sterk voor het inprijzen van milieuschade. Ons uitgangspunt: de kostprijs van een product moet laten zien wat de productie daadwerkelijk heeft gekost, milieuschade inbegrepen. Door de milieuschade door te rekenen ontstaat de echte prijs van een product, ook wel ‘true price’ genoemd. Het inprijzen van milieuschade kan op verschillende manieren, bijvoorbeeld:

• Door een stevige CO2-heffing voor de industrie in te voeren, het liefst één die alle uitstoot belast.
• Door van rekeningrijden de norm te maken. Hierbij gaat de gebruiker van de auto (de vervuiler) betalen, in plaats van de eigenaar van de auto.
• Door een eerlijk prijskaartje op vliegreizen te plakken. Eén waarin BTW en accijns zijn opgenomen.

Doorrekening
De afgelopen jaren zijn door diverse planbureaus en denktanks rapporten uitgebracht die bouwstenen voor een slimmer belastingstelsel aangeven. Begin februari bracht de denktank The Ex’tax Project, het rapport ‘Deltaplan Belastingen voor een circulaire en sociale economie’. Het Deltaplan levert in 2025 volgens de onderzoekers 21 miljard euro economische groei op, 233.000 extra banen, iedere Nederlander gaat er in reëel inkomen op vooruit, waarbij de koopkracht voor de lagere inkomens het sterkste stijgt.

Brede steun
Gezien de recente partijprogramma’s, zou de oproep in vruchtbare aarde moeten vallen. VVD, D66, CDA, GroenLinks, ChristenUnie, PvdA, PvdD, SP, SGP en VOLT hebben allemaal zowel het verlagen van de lasten op arbeid als het principe ‘de vervuiler betaalt’ in hun programma’s meegenomen.

Natuur & Milieu, MVO Nederland en The Ex’tax Project verzamelden brede steun voor de oproep. Ruim 2000 bedrijven, organisaties en prominenten spreken zich inmiddels uit voor een slimmer belastingstelsel voor een circulair en sociaal Nederland. Onder hen: de voormalig bewindslieden Jan Peter Balkenende en Jacqueline Cramer, hoogleraren Herman Wijffels, Sylvester Eijffinger en Klaas van Egmond, ASN Bank-directeur Arie Koornneef, Triodosdirecteur Pauline Bieringa, Werner Schouten van de Jonge Klimaatbeweging, Stella Salden, voorzitter van de Beroepsorganisatie voor Zorgprofessionals NU’91, Marjan Minnesma van Urgenda, Hendrik Wijnen van DOIT, Willem van Weede van Vivera, Ton van der Giessen van Werven en Erik van Engelen van Techniek NL.